قورباغه‌ها جانوران بسیار خوبی برای مطالعه علمی درباره رشد، رفتار، بدن و فیزیولوژی هستند. این موجودات معمولاً در کلاس‌های زیست‌شناسی به عنوان مهره‌دارانی با ویژگی‌ها و رفتارهای خاص دوزیستان استفاده می‌شوند.
کالبدشکافی قورباغه‌های نگهداری‌شده، راهی جالب برای آشنایی با بدن مهره‌داران و سیستم‌های بدنی کامل آن‌هاست. بررسی بدن قورباغه به ما اجازه می‌دهد درباره‌ی سازگاری‌های بدن آن‌ها و اینکه هر بخش از بدن چه کاری انجام می‌دهد، صحبت کنیم.
این فعالیت را مهارت آموزان با رنج سنی مختلف می توانند انجام دهند، از بچه‌های دبستانی که تازه با اندام‌های بدن آشنا می‌شوند، تا دانشجویانی که آناتومی تطبیقی (مقایسه‌ای) می‌خوانند. این کالبدشکافی ساده است، فقط به یک ابزار مخصوص نیاز دارد و می‌تواند در یک یا دو جلسه‌ی کلاسی انجام شود.
در پایین، یک نگاه کلی به اندام‌های بیرونی و درونی قورباغه داریم. برای دستورالعمل‌ها و اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید از کیت تشریح قورباغه پروفسور قطره استفاده کنید.
اینجا اطلاعاتی درباره‌ی زمان، اندازه گروه و وسایل ایمنی مورد نیاز برای انجام کالبدشکافی قورباغه آورده شده است.
زمان پیشنهادی:
- مدت زمان: ۴۵ تا ۹۰ دقیقه
- تعداد جلسات: ۱ تا ۲ جلسه‌ی کلاسی
تعداد مناسب افراد در هر گروه:
- ۲ نفر در هر گروه
وسایل ایمنی مورد نیاز (الزامی):
- دستکش
- پنس
- تیغ
- سینی تشریح
وسایل ایمنی پیشنهادی (اختیاری):
- روپوش آزمایشگاهی
- عینک آزمایشگاهی
آناتومی بیرونی قورباغه
۱. یک قورباغه بسته بندی شده بردارید و آن را به پشت روی سینی تشریح بگذارید.
۲. به دست و پاهایی که برای زندگی در خشکی ساخته شده‌اند دقت کنید. قورباغه یک جانور چهاراندامی (تتراپاد) است، یعنی چهار اندام برای حرکت دارد. دقت کنید که هر اندام حرکتی جلویی (دست) به سه بخش بازو، ساعد و دست تقسیم شده و هر اندام حرکتی عقبی (پا) به ران، ساق و پا تقسیم می‌شود.
۳. ویژگی‌های بیرونی سر قورباغه را بررسی کنید:
الف) دو سوراخ بینی خارجی را در نوک سر پیدا کنید. این سوراخ‌ها برای تنفس هستند.
ب) در پشت چشم‌ها، پرده‌های دایره‌ای شکل به نام غشا صماخ یا (Tympanic membrane) قرار دارند. این‌ها گیرنده‌های صدای بیرونی قورباغه هستند.
۴. چشم‌ها را بررسی کنید. به پلک ابری‌رنگ که به پایین هر چشم متصل است توجه کنید. این پلک سوم قورباغه است که به آن غشاء چشمک‌زن (nictitating membrane) گفته می‌شود. در قورباغه زنده، این غشاء شفاف است. این غشاء چشم را مرطوب کرده و از آن محافظت می‌کند.
۵. در انتهای عقبی بدن نمونه، کلواک را پیدا کنید. دهانه کلواک، یا مخرج، تنها خروجی سیستم‌های ادراری، تولیدمثلی و گوارشی است.
۶. قورباغه را به پشت برگردانید (سمت پشتی بدن رو به بالا باشد).
۷. از دو طرف مفصل‌های فک را ببُرید و دهان را کاملاً باز کنید.
۸. گلوگاه (glottis) و دهانه مری (esophagus) را شناسایی کنید. مری به معده منتهی می‌شود و گلوگاه به ریه‌ها راه دارد.
تصویر اجزای درون دهان قورباغه
۹. دو مجموعه دندان وجود دارد. دندان‌های ریز فک بالایی (maxillary) در امتداد فک بالا قرار دارند و دو دندان برجسته استخوان کامی (vomerine) در پشت ناحیه میانی فک بالا دیده می‌شوند.
۱۰. دو دهانه در طرفین سقف دهان قابل مشاهده‌اند. این دهانه‌ها مربوط به لوله‌های استاش (Eustachian tubes) هستند که به پرده‌های صماخ (tympanic membranes) منتهی می‌شوند. این لوله‌ها به متعادل‌سازی فشار کمک می‌کنند.
کالبدشکافی داخلی قورباغه
۱. قورباغه را به پشت (سطح شکمی رو به بالا) روی سینی کالبدشکافی قرار دهید.
۲. پوست آزاد در مرکز شکم قورباغه را نیشگون بگیرید و یک برش اولیه با تیغ یا قیچی در پوست ایجاد کنید.
۳. بر اساس الگوی نشان‌داده‌شده در تصویر زیر، پوست را برش دهید.
نمودار برش در کالبد شکافی قورباغه
۴. با همان الگو، عضله را نیز برش دهید تا اندام‌های داخلی آشکار شوند.
۵. ساختار بزرگ و قهوه‌ای رنگ در مرکز حفره بدنی، کبد است. این بزرگ‌ترین اندام داخلی است که از سه لوب تشکیل شده است.
۶. لوب‌های کبد را بالا بزنید تا کیسه صفرا (gallbladder) را پیدا کنید؛ یک کیسه کوچک سبز رنگ است که صفرا را ذخیره می‌کند.
۷. با استفاده از تصویر زیر، بقیه اندام‌های داخلی را بررسی کنید. اندام‌های زیر را شناسایی نمایید:
- معده (Stomach)
- روده کوچک (Small intestine)
- روده بزرگ (Large intestine)
- طحال (Spleen)
- قلب (Heart)
- ریه‌ها (Lungs)
- توده‌های چربی (Fat bodies)
تصویر اندام‌های داخلی
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.